ISTANBUL: AYA SOFIYA,1.500 godina PRKOSI ZEMLJOTRESIMA… (foto, video)

Od 238 razornih zemljotresa u Mramornom moru, samo su tri (558, 989. i 1509. godine) djelimično oštetili građevinsko čudo iz 6. veka – crkvu Božije Mudrosti u Carigradu

Turska i dalje oplakuje desetine hiljada ljudi poginulih u zemljotresu u Kahramanmarašu. Prema zvaničnim podacima, više od 130.000 ljudi napustilo je 11 oblasti koje su proglašene zonama katastrofe.

U ovom razornom zemljotresu oštećeni su brojni kulturno-istorijski objekti, kao što su tvrđava Gazijantep, džamija Habibi Nekar, ulica Kurtuluš i zgrada parlamenta u Antakiji, a neki su i potpuno razoreni.

Neke građevine stare i po 1.800 godina preživjele su zemljotres, dok su zgrade podignute prije nekoliko godina potpuno uništene i poslužiće kao bolna lekcija i opomena današnjim naraštajima.

Istanbul je jedan od najvećih gradova na svijetu koji se nalazi u zoni opasnosti od zemljotresa. Procjenjuje se da je u ovom drevnom gradu, koji je bio prestonica carstva, ugroženo oko 90.000 objekata, prenosi „Haber global”.

Kako je Sveta Sofija (tur. Aja Sofija), podignuta na trusnom području gdje zemljotresi nisu rijetkost, opstala hiljadu i petsto godina.

Crkva Božije Mudrosti, jedna od najstabilnijih građevina, predstavlja čudo arhitekture, preživjela je brojne zemljotrese ali i pljačkaške pohode.

Tajna njene dugovječnosti leži u građevinskom materijalu koji je korišćen u izgradnji.

Naime, građena je od vatrootpornih materijala, tako što je u malter dodavan lomljeni ugalj koji ga je činio fleksibilnijim i lakšim u odnosu na materijale koji se danas koriste. Osim toga, korišćena je posebna, lagana vrsta cigle koja je donijeta sa ostrva Rodos. Ove cigle bile su porozne i postavljene su između veoma debelih slojeva maltera. Ovakav vezivni materijal apsorbuje energiju oslobođenu tokom zemljotresa i sprečava oštećenja.

Čitaj još: ALEK Barović: Nikakve vajde od popisa... (foto)

Poznato je da je olovo korišćeno u četiri glavna stuba, kupoli u međuprostoru, a mermeri, koji su stizali iz cijelog svijeta, čine zgradu snažnijom i otpornijom, navodi se u studiji istraživačkog tima HSRT.

Od 238 razornih zemljotresa u Mramornom moru, samo su je tri (558, 989. i 1509. godine) oštetila. Njena glavna kupola jednom je potpuno uništena a dva puta je izdržala s djelimičnim oštećenjem. Do današnjih dana imala je više prepravki i ozbiljnih rekonstrukcija.

Tokom rekonstrukcije u 16. vijeku zidovi su ojačani spoljnim potpornim konstrukcijama koje je dodao čuveni osmanski arhitekta Mimar Sinan, koji se smatrao jednim od prvih seizmičkih inženjera u svijetu.

Crkva, džamija, muzej, pa ponovo džamija

BONUS VIDEO: ERDOĞAN'IN SIRLARI AYASOFYA,AHİTSANDIĞI, BARNABAS İNCİLİ,DARKYANUS HAZİNESİ,SETPAUL İNCİLİ

Hram Božije Mudrosti, koji je vizantijski car Justinijan izgradio između 532. i 537. godine, pretvoren je u džamiju 1453. godine, kada su Osmanlije zauzele Konstantinopolj.

Odlukom predsjednika Mustafe Kemala Ataturka, „oca” moderne Turske, postaje muzej 1935. godine, da bi na inicijativu aktuelnog predsjednika Redžepa Tajipa Erdogana, 2020. godine, ponovo bila vraćena u status džamije.

Čitaj još: SKANDAL: Prije podne cvijeće za Ljuba, popodne počast čiča Draži... (foto, video)

Pod zaštitom Uneska nalazi se od 1985. godine, kao jedan od najznačajnijih primjeraka svetske kulturne baštine.

BONUS VIDEO: İçeriden dışarıdan tüm yönleriyle Ayasofya Camii