ASIM NIKŠIĆ- PAZARSKA CRKVA SVETOG NIKOLE

Pravoslavna crkva Svetog Nikole u Novom Pazaru je jedno od opštih dobara i kulturna je baština našeg grada.

Podignuta je u vremenu izmedju 1868/71. godine. Turske vlasti su istog dana položile kamen temeljac, kako za izgradnju crkve, tako i za izgradnju kasarne na Vojničkim livadama (Kršla).

Crkva je podignita u Varoš mahali, naselju koje je u to vreme bilo nastanjeno isključivo srpskim stanovništvom pravoslavne vere. U neposrednoj blizini podignuta je i Crkvena porta, i zgrada Srpske osnovne škole.

Graditelji crkve su bili Makedonci, iz okoline Debra. Crkva je gradjena po konceptu romantičarskog istoizma, i koncipirana je kao monumentalna podužna bazilika. Trodobno je rešen unutrašni prostor, sa kupolom i galerijom na zapadnoj, i trostrukom aspidom na istočnoj strani. Lako jednostavne strukture, dimenzije crkve i celokupna arhitektura, ostavljaju utisak monumentalnosti. Crkva ima raskošni ikonostas, koji dominira prostorom hrama. Izrada ikonostasa je bila poverena porodičnoj tajfi Djinoski, iz debarskog kraja.

Još za vreme turske uprave, u dvorištu crkve su održavani uobičajeni sabori, na kojima su učestvovali Srbi iz grada i sela Deževskog sreza. Sabori su održavani za vreme Božića i Uskrsa, kao i većih praznika. Za vreme održavanja sabora, na kapijama i u dvorištu crkve, bile su prisutne turske žandarmerijske patrole, radi održavanja reda na saboru.

Čitaj još: KRIZNI ŠTAB SRBIJE NAPOKON PRIZNAO ISTINU: Novi Pazar grad sa najvećim brojem umrlih od korona virusa... (foto)

Kako sam se školovao a i skoro ceo radni vek proveo u blizini crkve, sećam se da se na saborima a naročito na Uskrs, pored srpskog okupljalo i stanovništvo drugih konfesija i veroispovesti. Toga dana se održavala i ceremonija tucanja uskršnjih jaja.

Promenom vlasti, ulaskom Prve Srbije, 1912. godine, prva službena lica su bila, Tomo Protić protojerej i Kosta Kulagić sveštenik. Obojica su poginuli istog dana, u Kosovskoj Mitrovici, od strane austro~ugarske vojske, prvih dana rata.

U dugom vremenskom periodu u crkvi su delovali sveštenici Dušan Krsmanović i Veljo( prezimena se ne sećam), i crkvenjak Drago Dukić. Ovo su bili vrlo dobri ljudi i u Pazaru su bili izuzetno poštovani.

Većina verskih velikodostojnika, koji su služili pri ovoj crkvi, učinili su mnogo na očuvanju dobrih odnosa, izmedju Srba i Muslimana, u našem kraju i gradu.

Do pre rata devedesetih godina, prilikom sahrana Srba, u pratnji od crkve do groblja na Šestovu, moglo se u nekim prilikama videti više Muslimana nego Srba.

Crkva danas pripada Eparhiji Raško~ prizrenskoj.

Čuvamo uspomenu na bogatu istoriju Novog Pazara.

Čitaj još: NOVI PAZAR, ZA DVIJE- TRI NEDJELJE OPET ĆEMO PUNITI KOVID BOLNICE: Na odmoru u inostranstvu 25.000 građana Srbije!