ROŽAJE- BERANE: Prediftarska atmosfera i ramazanski top na Sjeveru Crne Gore… (foto, video)

Zvuk Ramazanskog topa označavaće se prekid posta i početak iftarskog vakta. Muslimani Berana će prekidati dnevni post zvučnim i vizuelno lijepim efektom iz ručno pravljenog pirotehničkog topa.

RAMAZANSKI TOP U BERANAMA

Ramazanski top je osmišljen iz praktičnih razloga, u vrijeme kad su satovi bili rijetkost, a sahat kule još veća. Njegova osnovna namjena bila je označavanje i javno oglašavanje termina početka iftara nakon cjelodnevnog Ramazanskog posta, koji je Ramazanskom vaktijom precizno izračunat i svakoga dana se pomjera i usklađuje sa vremenom zalaska sunca, ali i njegovog izlaska kad je predviđen prvi jutarnji obrok: sufur (ili sehur).

Taj jedan pucanj iz topa bez đuleta bio je signal za početak iftara svima, pa i onim najudaljenijima koji nisu imali nikakvu drugu vremensku orijentaciju.

Ramazan 1934. godine počinjao je 8. decembra, pa je tim povodom Uprava džematskog medžlisa u Beranama 25. novembra održala sjednicu na kojoj je odlučeno da se od Načelstva Sreza beranskog zatraži odobrenje za upotrebu ramazanskog topa – prangije.

U dopisu Vakufsko-Mearifskog Džematskog Medžlisa Džemata Berane broj 180 od 30. novembra 1934. godine, koji je potpisao prvi predsjednik Džematskog medžlisa i Vakufsko – mearifskog poverenstva u Beranama, državni imam Kraljevine Jugoslavije mula Rašid efendija Arslanov Softić, mlađi brat muftije Adem efendije Softića, beranski Medžlis moli Načelstvo da mu za vrijeme Ramazanskog posta odobri upotrebu topa- prangije i kupovinu 10 kilograma baruta u trgovačkoj radnji beranskog trgovca Alekse Tvrdišića.

Top je postavljen na inicijativu džematlija iz ovog grada koji su u saradnji sa Islamskom zajednicom Crne Gore obnovili ovu tradiciju.

“Građani Rožaja su ovo sa oduševljenjem prihvatili. Jedini smo u Crnoj Gori koji se drže ovog običaja. U Sarajevu to postoji odavno i ta se tradicija ne kida”, kaže Hot.

Tako će top i ove godine, počevši od 16. maja – prvog dana Ramazana, oglašavati i radovati sve postače.

Osim Rožajaca, i Plavljani takođe drže do tradicije pa se ramazanski top nalazi u blizini Stare ili Čaršijske džamije.

<<<Ramazan počinje 16. maja>>>

Ramazan je deveti mjesec muslimanskog kalendara, a njegov početak se obilježava pojavom polumjeseca. To je mjesec u kome je, kako se vjeruje, počelo objavljivanje Kurana.

Vjernici su tokom Ramazana na strogom postu i uzdržavaju se od hrane i pića, čak i vode, a zabranjeno je i pušenje i svako ponašanje koji nije u skladu sa Alahovim propisima.

Ramazanski post počinje u zoru i traje čitav dan do zalaska sunca, kada se priprema iftar, nakon čega su jelo i piće dopušteni tokom cijele noći.

Tokom Ramazana vjernici bi trebalo da posjećuju rodbinu, komšije, braću po vjeri, kao i da obilaze bolesne i pomažu siromašnima i nemoćnima.

U molbi se posebno napominje da se top „neće oglašavati izjutra“ već samo jednom dnevno, u večernjim satima, kako bi na taj način beranski džemat i postači bili obavještavani o tačnom terminu početka „iftara – mršenja“. U dopisu se takođe napominje da upotreba ramazanskog topa iz ovih razloga ima izuzetno veliku važnost pa se Načelstvo učtivo moli da je što prije „izvoli odobriti“.

Tri dana nakon toga, i pet dana pred sam početak Ramazana, molba je iz nekih razloga, vjerovatno administrativne prirode, morala biti obnovljena. Zasebnim aktom i pod novim brojem, 3. decembra 1934. godine ponovo je od beranskog Sreskog načelstva traženo odobrenje za upotrebu ramazanskog topa u Beranama…

Kao što zvono sa crkvenih zvonika podjednako čuje svako zdravo pravovjero i inovjerno uvo, tako je u Beranama i ramazanski top, koji se oglašavao svega 29-30 puta godišnje, mogao čuti svako ko nije imao potpuno oštećenje čula sluha. I, za divno čudo, ni jedno ni drugo nikome nije smetalo.

„Kraljevina Jugoslavija
Vakufsko-Mearifski Džematski Medžlis Džemata Berane
Srez Beranski
Br. 180
U Beranama, 30. XI 1934. god.

NAČELSTVU SREZA BERANSKOG

BERANE

Uprava Džematskog Medžlisa u Beranama na sednici svojoj održatoj dana 25 – XI – 1934. g. rešeno je da se izvolimo obratitit naslovu da nam izvoli odobriti da za vreme ramazana koji počinje od 8. decembra pa do završetka istog možemo davati znak iftara-mršenja – topom – kao i to da nam se dozvoli da možemo kupiti 10 kilograma baruta od Tvrdišića Alekse trgovca iz Berana.

Medžlisu je čast učtivo napomenuti naslovu da je od velike potrebe ovo traženje pa se molite da nam isto izvolite odobriti. Top – prangija će pucati – davati znak za mršenje samo jedan put dok izjutra neće se pucati.

izvor: sandzakdanas.rs