LOVĆENSKE STRAŽE- Patriotski pokret otpora 1990: Uočljiv koncept zadataka koji su JAKOV Milatović, MILOJKO Spajić i ALEKSA Bečić dobili od Porfirija i Vučića… (foto, video)

Patriotski pokret otpora Lovćenske straže 1990 dobrovoljno se obavezao da će se maksimalno založiti da se crnogorske patriote, nezavisno od vjeroispovijesti i uvjerenja, što manje zavode za Goleš planinu od strane državnih i vjerskih institucija, njihovih saradnika i/ili pojedinih doušnika, ma o kome se radilo.

CETINJE: Crna Gora, Zanimljivosti, vijesti, nedelja, 20. VIII. 2023… 19: 58… LOVĆENSKE STRAŽE- Patriotski pokret otpora 1990: Uočljiv koncept zadataka koji su JAKOV Milatović, MILOJKO Spajić i ALEKSA Bečić dobili od Porfirija i Vučića… (foto, video)

Patriotski pokret otpora „Lovćenske straže 1990“ prepoznaje koncept zadataka koje ste u svojstvu Predśednika Crne Gore, predśednika Skupštine i predśednika Vlade sa saradnicima dobili od patrijarha Crkve Srbije Porfirija i predśednika Republike Srbije Aleksandra Vučića.

Patriotski pokret otpora „Lovćenske straže 1990“ obratio se predsjedniku države Jakovu Milatoviću, mandataru Milojku Spajiću i lideru Demokrata Aleksi Bečiću. Oni poručuju da se prepoznaje koncept zadataka koji su dobili od patrijarha SPC Porfirija, predsjednika Srbije Aleksandra Vučića, a koje se, kako navode, odnosi na jačanje ideje sjedinjenja Crne Gore sa Srbijom.

Obraćanje Lovćenskih straža prenosimo u cjelosti:

Patriotski pokret otpora „Lovćenske straže 1990“ dobrovoljno se obavezao da će se maksimalno založiti da se crnogorske patriote, nezavisno od vjeroispovijesti i uvjerenja, što manje zavode za „Goleš planinu“ od strane državnih i vjerskih institucija, njihovih saradnika i/ili pojedinih doušnika, ma o kome se radilo.

Predśednici Milatoviću, Bečiću (u najavi) i Spajiću! Vama kao visokoobrazovanim osobama, koji smatrate da ste vjernici pravoslavne crkve, a uz to pośedujete političku moć odlučivanja, smatramo da nije suvišno da se upoznate sa stavovima, argumentima, činjenicama, konstatacijama i kritikom Crnogorki i Crnogoraca pravoslavne vjeroispovijesti, članova Patriotskog pokreta otpora „Lovćenske straže 1990“.

Patriotski pokret otpora „Lovćenske straže 1990“ prepoznaje koncept zadataka koje ste u svojstvu Predśednika Crne Gore, predśednika Skupštine i predśednika Vlade sa saradnicima dobili od patrijarha Crkve Srbije Porfirija i predśednika Republike Srbije Aleksandra Vučića. Uputstvo je generalno gledano identično uputstvu koje je 1866. godine dobio Milan Piroćanac od Ilije Garašanina, a ono se odnosi na jačanje ideje sjedinjenja Crne Gore sa Srbijom, promovišući da su Srbi i Crnogorci jedno te isto.

BOBUS VIDEO. Lovćenske straže

Činjenica da se na čelnim funkcijama države Crne Gore nalaze pripadnici Crkve Srbije – Predśednik države, predśednik Skupštine i predśednik Vlade, motivisala nas je da se oglasimo po tom piranju. Dodatna motivacija za obraćanje je populistička izjava Predśednika Milatovića, kad je govoreći za RTV Slovenije (6. 8. 2023) na pitanje novinara da prokomentariše uticaj Srpske pravoslavne crkve, izjavio: „Znate da je upravo gospodin Đukanović donio pitanje crkve u svakodnevnu politiku. Ono je stavljeno ad akta. Mislim da sada i političari u Crnoj Gori imaju negdje fokus na temama koje su od suštinske važnosti za građane, a to su ekonomski i životni standard, vladavina prava i evropske integracije.“

Predśedniče Milatoviću, Crkva Srbije, koja je tomose 1879. i 1922. dobila od Vaseljenske patrijaršije, nema autokefaliju kanonski potvrđenu „vo vjek vjeka“. To je odlično poznato vrhu srpske jerarhije i ta činjenica ih veoma brine.

Patriotski pokret otpora „Lovćenske straže 1990“ je 8. 11. 2021. dostavio na uvid i razmatranje Svetom Sinodu vaseljenske patrijaršije kao i njegovoj Svesvetosti arhiepiskopu carigradskom, novorimskom i vaseljenskom patrijarhu Vartolomeju I, inicijativu s tekstom peticije koju je potpisalo 2.954 vjernika pravoslavaca i poštovalaca Crnogorske pravoslavne crkve. Inicijativa se odnosila na nužnost revizije tomosa izdatog 19. 2. 1922. Autokefalnoj ujedinjenoj Pravoslavnoj srpskoj crkvi Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca.

Predśedniče Milatoviću, osnivanje crkvenih oblasti pripada crkvenoj vlasti zajedno s državnom vlašću. Učešće državne vlasti u ovome postupku ima svoj razlog. Prvo u tome, što kanoni izričito nalažu, da pri uređivanju crkvenih oblasti mora biti mjerodavnim prethodno političko uređenje države. Teritorijalni princip je temeljni princip za postojanje i osnivanje pomjesne Crkve i kanonska osnova za sticanje autokefalije i/ ili autonomije.

Navedeno je definisano na Četvrtom vaseljenskom saboru, održan u Halkidonu (8. oktobar – 1. novembar 451), koji 17. kanonom precizno definiše da se pri razrješavanju crkvenih oblasti ima slijediti političko razrješenje zemalja. Istu ovu naredbu ponovio je Trulski sabor održan u Konstantinopolju 692. godine 38. kanonom. Preciznije, u jednoj samostalnoj državi može postojati samo jedna autokefalna crkva.

Iz navedenog, Vama je, Predśedniče Milatoviću, nezavisno od izjave date RTV Slovenije, jasno da pitanje pravoslavne crkve u Crnoj Gori niko ne može staviti ad akta a pogotvo Vi i vaša klero-nacionalistička grupacija svetosavaca, sve dok je crnogorskih patriota i Majke Crkve.

Predśedniče Milatoviću, državna politika Srbije prema Crnoj Gori, od 1847, imala je pečat njenog velikodržavnog projekta, utemeljenog Načertanijem. Uvođenjem političko-religijskog koncepta svetosavlja u pravoslavnu teologiju unutar Autokefalne ujedinjene pravoslavne srpske crkve Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca koja je u kombinaciji s doktrinom fašizma (klero-fašizam) temelj politike Crkve i Države Srbije.

Tvorci, podržavaoci, zagovornici i realizatori prethodno navedene naše tvrdnje su : Ilija Hadži- Milutinović Garašanin ( 1812– 1874), tvorac Načertanija, regent a kasnije kralj Aleksandar Karađorđević (1888–1934) Dimitrije Ljotić (1891– 1945), srpski fašistički ideolog i političar, vođa pokreta ZBOR, saradnik nacista i vođa SS dobrovoljaca tokom Drugog svjetskog rata. Vladike Nikolaj Velimirović (1880– 1956) i Dimitrije Najdanović (1897– 1986) uveli su političko-religijski koncept svetosavlja u pravoslavnu teologiju unutar Autokefalne ujedinjene pravoslavne srpske crkve Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca.

Osim dvojice ideologa, vladika NikolajaVelimirovića i Dimitrija Najdanovića,istaknuti zagovornik,sljedbenik i promotera svetosavske klero-nacionalističkeideologije bio je monah Justin Popović(7.4.1894–7.5.1979),kao i četiri njegova đaka Amfilohije Risto Radović (7.1.1939.-30.10.2020.), Atanasije Jeftić (8.1.1939– 4.3.2021),Artemije Radosavljević(15.1.1935.– 21.11.2020.), Irinej Bulović (11.2.1947– ?) kao i Nikolajev bratanić Jovan Velimirović (3.6..1912– 28.3.1989.), dok je Stevan Moljević (1887– 1959) tvorac memoranduma i elaborata Homogena Srbija,kojim se zagovara stvaranje Velike Srbijei njeno etničko čišćenje od drugih naroda.

Predśedniče Milatoviću, Država Crna Gora i Crnogorska pravoslavna crkva nakon što je Skupština Republike Crne Gore 3. juna 2006. godine donijela Odluku o proglašenju nezavisnosti Republike Crne Gore i 10. novembra 2006. godine, kad je izabrana nova Vlada, koordiniranim aktivnostima imali su obavezu i kanonsku mogućnost da apliciraju kod Majke Crkve, to jest Vaseljenske patrijaršije za priznanje autokefalije i dodjele tomosa Crnogorskoj pravoslavnoj crkvi.

Shodno prethodno navedenom, Patriotski pokret otpora „Lovćenske straže 1990“ ukazuje na uslove i proceduru u dva primjera kad je na onovu 17. kanona Halkidonskog sabora i 38. kanona Trulskog sabora priznata autokefalija i dodjeljeni tomosi Crkvi Srbije, prvi 8/20. oktobra 1879. i drugi 19. 2. 1922. godine:

a) Tek nakon izglasavanja nezavisnisti kneževini Srbiji na Berlinskom kongresu (održan od 13. juna do 13. jula 1878. godine) Crkva Srbije je stekla kanonsku osnovu za razmatranje priznavanja autokefalije i dodjelu tomosa. Vaseljenska patrijaršija je tek nakon ispunjenja prethodno navedenih kriterijuma 8/20. oktobra 1879. Crkvi Srbije priznala autokefaliju i dodijelila tomos.

Kanonsku opravdanost da Pravoslavna crkva u Srbiji poslije Berlinskog kongresa dobije 1879. nezavisnost od Vaseljenske patrijaršije, jer je odlukama tog kongresa postala suverena država, komentarisao je Nićifor Dučić pozivajući se na taj čuveni 17. kanon iz 451. godine:

Posle međunarodnog priznanja državne nezavisnosti Srbije na Berlinskom kongresu 1878. godine postojao je kanonski osnov da autonomna Srpska pravoslavna crkva prizna se sa statusom autokefalne Srpske pravoslavne crkve. Nićifor Dučić je bio u pravu kada je pisao: »Srpska crkva u srpskoj nezavisnoj državi nije mogla ostati zavisna, ma i nominalno, od druge crkvene vlasti izvan Srbije«.

Državna samostalnost Srbije je bila glavni motiv za priznavanje (obnovu) autokefalnosti Srpske pravoslavne crkve u Srbiji. Poznato je da je turski sultan Mustafa III sa fermanom 1766. godine ukinuo autokefalnu Pećku patrijaršiju (SPC) prisajedinivši njene eparhije Carigradskoj patrijaršiji. O novostvorenom stanju morala je Carigradska patrijaršija voditi računa.

Potrebno je bilo da Carigradska patrijaršija uvaži nacionalno pravo srpskog naroda da ima u svojoj međunarodno priznatoj državi Srbiji svoju autokefalnu crkvu, bazirajući se na 17. kanonu Halkidonskog sabora (451) koji glasi:

‘Ako je carskom vlašću osnovan novi grad, ili se unaprijed osnuje, u takvome slučaju razređenje crkvenih oblasti neka slijedi razređenju državnom i građanskom’, kao i na 38. kanonu Trulskog sabora (691), koji ponavlja završnu naredbu Halkidonskog sabora.“

Napomena: Dvadeset šestim članom Berlinskog ugovora, od 13. jula 1878. godine, navodi se da nezavisnost Crne Gore priznaje i Turska i sve zemlje potpisnice Ugovora koje je do tada nijesu još bile priznale.

Crnogorska pravoslavna crkva je prethodno priznata od Vaseljenske patrijaršije na temelju crkvenoga običajnoga prava i najkasnije 1855. unijeta u carigradski svešteni nomokanonski diptih pomjesnih crkava s nazivom: Autokefalna crnogorska mitropolija. Navedeno ukazuje da je Crnogorska pravoslavna crkva već bila autokefalna i da nije imala bilo koji razlog da aplicira kod Majke Crkve za upis.

b) Proglašenjem Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, stvorena je nova državna tvorevina. Proglašenje je 1. decembra 1918. objavio regent Aleksandar I Karđorđević, u ime svog oca kralja Petra. Objedinjavanjem pravoslavnih crkava u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca maja 1919. stvorena je ujedinjena pravoslavna crkva na teritoriji nove državne zajednice…

Do tada, ove su crkve imale različit status: Beogradska i Karlovačka arhiepiskopija i Crnogorska pravoslavna crkva bile su samostalne (autokefalne). Isti status imale su i dvije eparhije, Dalmatinsko istrijska i Bokokotorsko dubrovačka, koje su dotad potpadale pod upravu Bukovinsko dalmatinske mitropolije.

Pravoslavna crkva u Bosni i Hercegovini imala je status samoupravne (autonomne) crkve pod upravom Vaseljenske patrijaršije u Carigradu. I pravoslavna crkva u Staroj Srbiji i Makedoniji, do 1912, zavisila je od carigradskog patrijarha.

Vaseljenska patrijaršija je tek nakon ispunjenja prethodno navedenih kriterijuma: Stvaranja nove države i objedinjavanjem pravoslavnih crkava u toj državi, priznala autokefaliju i dodijelila tomos Autokefalnoj Ujedinjenoj Pravoslavnoj srpskoj crkvi Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca.

U ovom predmetu su odlučivali njegova Svesvetost Arhiepiskop Carigradski, Novog Rima i Vaseljenski Patrijarh Meletije i članovi Sv. Sinoda Kesarijski Nikolaj,Nikejski Vasilije, Halkedonski Grigorije,Amasijski German,Neokesarejski i Katarijski Polikarp, Rodoski Apostol Ankare Gervasije, Varnski Nikodim Haldijskii Kerasundski Lavrentije Iliupoljski i Tirski, Smaragd Sarandaeklisijski Agatangel Metrijski i Atirijski Joakim.

Napomena: U tekstu tomosa izdatog 19. 2. 1922. Autokefalnoj ujedinjenoj pravoslavnoj srpskoj crkvi Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca navodi se Crnogorska pravoslavna crkva kao autokefalna.

Priznajući pak proglašeno jedinstvo autokefalnih crkava: Srpske, Crnogorske i Karlovačke, kao i dviju dalmatinskih eparhija prima od ovih obrazovanu Svetu Avtokefalnu ujedinjenu pravoslavnu srpsku crkvu kao sestru u Hristu, koja ima i uživa sva prava avtokefalnosti, prema propisima i redu Svete pravoslavne crkve“.

Predśedniče Milatoviću, Srbija i Crna Gora bile su dio zajedničke države od 1. 12. 1918. do 21. 6. 2006. godine.

Od 1945. su funkcionisale kao republike u socijalističkoj Jugoslaviji. Početkom devedesetih, u vrijeme raspada Jugoslavije, Crna Gora ostaje u dvočlanoj federaciji sa Srbijom, Saveznoj Republici Jugoslaviji, koja se kasnije transformisala u Državnu zajednicu Srbija i Crna Gora i trajala od 2003. do 2006.

Crna Gora je 21. maja 2006. na referendumu obnovila državnu nezavisnost da bi nakon toga Skupština Crne Gore 3. juna, 2006. godine zvanično proglasila nezavisnost, što nam između ostalog ukazuje na to da Crna Gora i Srbija više nijesu sastavni djelovi jedne države.

Imajući u vidu sljedeće činjenice:

– kanonsku osnovu definisanu Četvrtim vaseljenskim saborom, održanim u Halkidonu i potvrdu te kanonske osnove Trulskim saborom održanim u Konstantinopolju;

– da je najkasnije 1855. Crnogorska pravoslavna crkva unijeta u carigradski svešteni nomokanonski diptih pomjesnih crkava s nazivom: Autokefalna crnogorska mitropolija;

– da je viševjekovno postojanje autokefalne Crnogorske pravoslavne crkve ukinuto 17. 6. 1920. od strane srpskog regenta a kasnije kralja Aleksandra Karađorđevića;

– da je Majka Crkva 19. februara 1922. godine priznala autokefaliju i dodijelila tomos „Autokefalnoj ujedinjenoj pravoslavnoj srpskoj crkvi Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca, u kojem se navodi da je Crnogorska pravoslavna crkva autokefalna;

– da je na Lučindan 31. oktobra 1993. godine u duhu crnogorske tradicije, obnovljena pomjesna autokefalna Crnogorska pravoslavna crkva;

– da je Crna Gora 21. maja 2006. na referendumu obnovila državnu nezavisnost, a nakon toga Skupština Crne Gore 3. juna, 2006. godine zvanično proglasila nezavisnost;

– da je Sveti arhijerejski sabor Crkve Srbije odlukom br. 95/208 od 26. maja 2006. godine, priznao referendum o nezavisnosti Crne Gore. Da je takođe tom odlukom svetosavskom klero-nacionalisti Mitropolitu crnoogorsko-primorskom, zetsko-brdskom i skenderijskom i egzarhu sveštenog trona pećkog Crkve Srbije Amfilohiju Radoviću vraćen počasni status Arhiepiskopa cetinskog i ustanovljen Eparhijski savjet;

– da je poslije odluke Skupštine Srbije donijete 5. juna, kojom se konstatuje samostalnost Crne Gore, Vlada Srbije, 15. 6. 2006. u ime Republike Srbije priznala Republiku Crnu Goru;

Patriotski pokret otpora „Lovćenske straže 1990“ smatra da su prethodno navedene činjenice trebale biti

motivacioni faktor za Njegovu svesvetost arhiepiskopa carigradskog, novorimskog i vaseljenskog patrijarha Vartolomeja I i Sveti sinod vaseljenske patrijaršije da samoincijativno reaguju na način pokretanja postupka Revizije tomosa dodijeljenog 19. februara 1922. godine Autokefalnoj ujedinjenoj pravoslavnoj srpskoj crkvi Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca.

Takođe smatramo da je nakon 3. juna 2006. godine Majka Crkva, to jest Vaseljenska patrijaršija, morala uvažiti nacionalno pravo crnogorskog naroda da ima u svojoj međunarodno priznatoj državi Crnoj Gori svoju autokefalnu crkvu, bazirajući se na 17. kanonu Halkidonskog sabora.

Patriotski pokret otpora „Lovćenske straže 1990“ ukazuje na sljedeću situaciju smatrajući da se nakon što je Skupština Republike Crne Gore 3. juna 2006. godine donijela Odluku o proglašenju nezavisnosti Republike Crne Gore i 10. novembra 2006. godine, kad je izabrana nova Vlada u nezavisnoj i međunarodno priznatoj državi Crnoj Gori, stekla kanonska osnova da suverenističko- državotvorna vlast i Crnogorska pravoslavna crkva na čelu sa Njegovim blaženstvom arhiepiskopom cetinjskim i Mitropolitom crnogorskim gospodinom Mihailom pokrenu koordiniranu transparetnu inicijativu– aplikaciju kod Majke Crkve, to jest Vaseljenske patrijaršije za priznanje autokefalije i dodjelu tomosa Crnogorskoj pravoslavnoj crkvi.

Uporište za ovakav naš stav već smo obrazložili navodeći kanonsku osnovu definisanu Četvrtim vaseljenskim saborom, održanim u Halkidonu i potvrdu te kanonske osnove Trulskim saborom održanim u Konstantinopolju i primjerom priznavanja autokefalije i dodjele tomosa Crkvi Srbije u dva navrata 1879. i 1920. po tom osnovu.

Umjesto da postupe po prethodno navedenoj proceduri i činjenicama, dvojica predśednika Crne Gore, Filip Vujanović i gospodin Milo Đukanović, kao i premijeri svih vlada Crne Gore od 10. novembra 2006. godine pa do 4. decembra 2020. godine, kad je konstituisana 42 Vlada Crne Gore, na čelu s premijerom prof. dr Zdravkom Krivokapićem, fokusirali su se na dogovore s okupatorskom kleronacionalističkom-svetosavskom Crkvom Srbije koja djeluje u Crnoj Gori i Vladom Srbije.

Čak imamo situacju da tadašnji Predśednik Crne Gore Filip Vujanović u telefonskom razgovoru, u aprilu 2007, garantuje Predśedniku Srbije Borisu Tadiću da će Crna Gora štititi imovinu Mitropolije crnogorsko-primorske Crkve Srbije (informacija objavljena u medijima).

Za Patriotski pokret otpora „Lovćenske straže 1990“ problematični su pregovori koji su se odvijali od 10. novembra 2006. godine pa do 2020. godine između svih vlada Crne Gore (sačijavali su ih predstavnici državotvornih suverenističkih stranaka) sa Crkvom Srbije i njenim predstavnikom Arhiepiskopom cetinjskim, mitropolitom crnogorsko-primorskim, zetsko-brdskim i skenderijskim i egzarhom sveštenog trona pećkog, pobornikom kleronacionalističke-svetosavske ideologije, etnofiletistom Amfilohijem Ristom Radovićem.

Predśedniče Milatoviću, kao što je navedeno Vi ste govoreći za RTV Slovenije 6. 8. 2023. izjavili „Znate da je upravo gospodin Đukanović donio pitanje crkve u svakodnevnu politiku“. Predśednik Đukanović kao ozbiljan političar i državnik morao je da rješava pitanje crkve. Međutim, vrijeme je pokazalo da je kao rezultat takvih dogovora, pregovora, kohabitacija, političke trgovine itd., između ostalog, imamo okupiranu državu, i u takvoj državi veleizdajničku vlast.

Na ovu temu 10. 5. 2023. član Odbora Pravoslavne crkvene opštine Pogorica Crnogorska pravoslavna crkva i koordinator Patriotskog pokreta otpora „Lovćenske straže 1990“ inž. Zoran Marka Rašović obratio se Njegovom blaženstvau Arhiepiskopu cetinjskom i Mitropolitu crnogorskom, kao i Svetom sinodu Crnogorske pravoslavne crkve. Obraćanje je bilo u formi inicijative o promjeni naziva Crnogorska pravoslavna crkva u Cetinjska mitropolija Istočno-pravoslavna, katoličanska i apostolska crkvu u Crnoj Gori.

Navodimo dio obrazloženja:

Obično se u kolokvijalnom govoru koriste termini Crnogorska crkva, Ukrajinska crkva, Srpska crkva, Ruska crkva…itd., što je shodno kanonskim predanjima i eklisiologiji Pravoslavne crkve u najmanju ruku problematično iz sljedećih razloga:

– Crkva je Hristova. Jedina, sveta, saborna (katoličanska) i apostolska Crkva pravoslavna, koja svojim prisustvom i apostolskim radom svjedoči o Jevanđelju svima narodima, ispunjavajući time Hristovu zapovijest: „Idite i naučite sve narode, krsteći ih u ime Oca i Sina i Svetoga Duha…“.

– Jedna vjera, jedna crkva Hristova aktuelizuje se u različitim narodima i državama i uvijek je to jedna jedinstvena crkva Hristova. Crkva Hristova je misionarska po svojoj prirodi. Kad bi prestala da bude misionarska, ona bi prestala da bude Crkva; bila bi samo po imenu živa, a u stvari bi bila mrtva (Otkrivenje Jovanovo, glava 3, stih 1).

Crkva se oduvijek određivala geografskim granicama (crkva u Korintu, crkva u Rimu itd.) i taj princip zapisan je u njenim kanonima. Nikad se nije određivala jezikom, kulturom, nacijom i sl. To geografsko određenje (ili princip teritorijalnosti) jeste spoljašnje (tj. ono nam ne govori što crkva jeste, nego samo đe je možemo naći). Isto, primjera radi, važi i za određivanje primata: crkva u Rimu je imala primat zato što je

Rim bio prijestonica (i otuda politički najvažniji grad) carstva. Da je neki drugi grad bio prijestonica, onda bi crkva koja obitava u tom gradu imala primat nad drugim crkvama. Isto tako, crkva Konstantinopolja je bila druga po redu, zato što se taj grad smatrao novim (tj. drugim) Rimom.

Ni u jednom od ta dva slučaja nema ni traga teološkim razlozima. U obzir su uzeti jedino spoljašnji, neteološki razlozi, što znači da su te stvari (granice crkve, primat itd.) smatrane manje važnim za hrišćanski identitet.

Nadalje:

– Cetinjska mitropolija (grč. Metropolis <mētēr: majka, polis: grad) istorijska je viševjekovna vjerska institucija autokefalne CPC čija se teritorijalna organizacija i administrativna jurisdikcija kad je pravoslavna vjera u pitanju, odvijala i odvija u okvirima administrativnih granica Crne Gore, pod upravom Arhiepiskopa cetinjskog i Mitropolita crnogorskog, čije je śedište na Cetinju.

– Naziv Istočno-pravoslavna crkva je prije svega zbog same percepcije riječi katolikos, kod većine njenih vjernika (s izuzetkom Grka koji tu riječ uvijek koriste, jer je njihova).

– Pojam pravoslavna odnosi se na ispravnost teološke postavke i principijelnost stavova dogovorenih na vaseljenskim saborima u prvim vjekovima hrišćanstva.

– Pojam katoličnost (grč. καθολικότητα της Εκκλησίας – „univerzalnost, sabornost Crkve“) predstavlja jedno od četiri obilježja Crkve („jedna, sveta, saborna i apostolska Crkva“) i odnosi se na suštinu Crkve kao takve. Opšti pojam Katoličanska crkva odnosi se na univerzalnu, odnosno vaseljensku Pravoslavnu crkvu.

Prijedlog Predśednika Crne Gore Mila Đukanovića za formiranje pravoslavne crkve u Crnoj Gori bez nacionalnog predznaka ima kanonsko uporište. Međutim, ovaj stav crnogorskoj javnosti namjerno ili slučajno nije dovoljno obrazložen.

Takav prijedlog ni u kom slučaju ne odgovara Crkvi Srbije, jer je ona više nacionalno-politička nego religijska institucija, koja je, zapostavljajući svoje primarne dužnosti, u prvi plan stavila borbu za nacionalne interese, ispred religijskih, univerzalističkih.

Kasnije, kao rezultat takvih dogovora, pregovora, kohabitacija, političke trgovine itd., između ostalog, imamo okupiranu državu i u takvoj državi od veleizdajničke vlasti donesene:

1. Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o slobodi vjeroispovijesti ili uvjerenja i pravnom položaju vjerskih zajednica („Službeni list Crne Gore“, br. 008/21 od 26. 1. 2021).

2. Potpisivanje 3. 8. 2022. ugovora između Crne Gore i Crkve Srbije

3. Odluku Vlade Crne Gore kojom se u obrazovni sistem Crne Gore pokušava na “mala vrata ” uvesti svetosavska ideologija NikolajaVelimirovića, Dimitrija Najdanovića,

Nažalost, sve do današnjih dana kontinuirano u javnim nastupima bivši Predśednik Crne Gore Filip Vujanović bez zdravorazumnih argumenata sugeriše opravdanost „konstruktivnih“ razgovora sa Crkvom Srbije i relativizacijom uloge i djelovanja pobornika kleronacionalističke-svetosavske ideologije Amfilohija Rista Radovića.

Predśednik Crne Gore Filip Vujanović to radi nezavisno od činjenica sa kojima je bio upoznat prije, tokom i nakon sramotnih pregovora, a one se odnose na sljedeće:

– Da je prvi i jedini slučaj u Europi, a vjerojatno i u svijetu, da je za jednu crkvenu instituciju službeno, u sudskom postupku praktično potvrđeno sudioništvo u najtežim djelima protiv čovječnosti i ljudskog dostojanstva. Presudu je donio sud u Parizu a ona glasi: Crkva Srbije je odgovorna za zločine genocida i etničkog čišćenja.

Naime, Crkva Srbije je izgubila 1995. godine sudski spor u Parizu, nakon što je podnijela tužbu protiv listova Libération, Le Monde, Le Figaro zbog tekstova u kojima je optužena za podržavanje etničkog čišćenja i zločina genocida u Bosni i Hercegovini.

– Da u jednoj samostalnoj državi može postojati samo jedna autokefalna crkva. Definisano na Četvrtom vaseljenskom saboru, održanom u Halkidonu, potvrđeno na Trulskom saboru održanom u Konstantinopolju.

– Da je na Lučindan 31. oktobra 1993. godine u duhu crnogorske tradicije, obnovljena pomjesna autokefalna Crnogorska pravoslavnu crkva i izabran za poglavara Njegova svetost gospodin Antonije Abramović – Obnovitelj (16. 7. 1919 – 18. 11. 1996), a nakon njegovog upokojenja Njegovo blaženstvo arhiepiskop cetinjski i Mitropolit crnogorski gospodin Mihailo.

– Da su pravoslavne crkve svoju misiju u obavezi da vrše na osnovu: Svetog pisma i Svetog predanja prema učenju Svete pravoslavne crkve, Kanona i Pravila svetih apostola, Pravila vaseljenskih sabora, pomjesnih sabora i svetih otaca.

– Da Crkva Srbije njeguje i propagira filetizam (grč. file – rod, pleme), što je teološki termin kojim se označava religijski nacionalizam unutar pravoslavne crkve i on je kao takav osuđen na Pravoslavnom saboru održanom u Carigradu 10. septembra 1872. kao moderna crkvena hereza – jeres (krivovjerje), koja stavlja nacionalnu ideju iznad jedinstva vjere.

– da je Crkva Srbije nosilac militantne ideje svetosavlja u čijem središtu je srpstvo kao religija, što predstavlja klasični primer filetizma, što čini spoj srpskog nacionalizma i pravoslavnog klerikalizma.

Predśedniče Milatoviću, na samom kraju dajemo sebe za pravo da Vam dostavimo na uvid sljedeće nesporne činjenice,kako bismo vam približili sistem vrijednosti kome pripadate i koji zagovarate sa vašim vjerskim istomišljenicima Bečićem i Spaićem . Smatramo da će vam donekle biti jasna naša konstatacija da pitanje pravoslavne crkve u Crnoj Gori niko ne može staviti ad akta, sve dok je crnogorskih patriota i Svete Pravoslavne Crkve.

Svetosavlje kao filozofija života i kao bogoslovsko usmjerenje nastalo je tridesetih godina 20. vijeka u Kraljevini Jugoslaviji. Od samog nastanka instituta svetosavljem se putem klira i laika, naglašavan i forsiran etnički srpski karakter, nasuprot univerzalnom karakteru pravoslavne crkve.

Dvije su teze o tvorcu termina „svetosavlje“: jedna je da je potekao od pravoslavnog sveštenika i ljotićevca, vladike Dimitrija Najdanovića (7. 6. 1897 – 24. 3. 1986), a druga da je termin skovao Rus koji se zvao Fjodor Titov, u Beogradu uoči Drugog svjetskog rata.

– Vladika Nikolaj Velimirović (5. 1. 1880 – 18. 3. 1956) i Dimitrije Najdanović, uveli su političko-religijski koncept svetosavlja u pravoslavnu teologiju unutar Autokefalne ujedinjene pravoslavne srpske crkve Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca.

– Srpska pravoslavna crkva 1920. formira udruženje bogomoljački pokret (zvanično Narodna hrišćanska zajednica) koji je djelovao do Drugog svjetskog rata. Za taj pokret bio je zadužen vladika Nikolaj Velimirović, čiji je bogomoljački pokret u svojim publikacijama objavljivao antisemitske tekstove, uključujući djelove Protokola sionskih mudraca.

Kasnije je bogomoljački pokret bio „baza“ iz koje su se regrutovale pristalice fašističkog Zbora Dimitrija Ljotića čiji je ideolog bio vladika Nikolaj Velimirović. Vladika Velimirović se 1930-ih godina sve više približio antisemitizmu, nacionalizmu i izrazitom antikomunizmu. Sredinom 1930-ih vladika Nikolaj Velimirović se počeo uključivati u politička zbivanja Kraljevine Jugoslavije, a od tada datiraju i bliske veze s fašistom Dimitrijem Ljotićem.

– Krajem 1930- ih godina, paralelno s usponom fašizma u Evropi, unutar Autokefalne ujedinjene pravoslavne srpske crkve Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca rađa se ekstremno desna ideologija svetosavskog nacionalizma, čiji je glavni ideolog vladika Nikolaj Velimirović.On se zalagao za uspostavljanje društva zasnovanog na jedinstveno srpskom obliku religioznog nacionalizma i monarhizma propagirajući odbacivanje individualizma, jednakosti, vjersku toleranciju, demokratiju i druge građanske vrijednosti. Antizapadnjaštvo i antimodernizam vladike Nikolaja Velimirovića bili su pomiješani s jakim antisemitskim ośećanjima.

Stavovi vladike Nikolaja Velimirovića o Hitleru

Godine 1935. Nikolaj Velimirović je u Beogradu održao predavanje „Nacionalizam Svetog Save“. U tom izlaganju iznio je tvrdnju da su pokušaji Adolfa Hitlera o njemačkoj nacionalnoj crkvi slične idejama Svetog Save o narodnoj vjeri i crkvi: „

Ipak se mora odati priznanje sadašnjem nemačkom Vođi, koji je kao prost zanatlija i čovek iz naroda uvideo da je nacionalizam bez vere jedna anomalija, jedan hladan i nesiguran mehanizam. I evo u 20-om veku on je došao na ideju Svetoga Save, i kao laik poduzeo je u svome narodu onaj najvažniji posao, koji priliči jedino svetitelju, geniju i heroju.“

Stavovi vladike Nikolaja Velimirovića o Ljotiću

Vladika Nikolaj Velimirović je imao visoko mišljenje o fašističkom političaru Dimitriju Ljotiću, vođi srpskih SS dobrovoljaca. Za vladiku Nikolaja Velimirovića, Ljotić je bio „hrišćanski državnik“ i ideolog hrišćanskog nacionalizma, koji je u ratu „izvršio svoju dužnost i kao vojnik i kao građanin“:

„Da je odsečena samo jedna grana, stablo ne bi mnogo osetilo, ali stablo je odsečeno do korena, i nama je nanesen veliki bol… Ljotić je bio ne samo naš, on je pripadao čovečanstvu, Evropi, svetu… On nije bio samo državnik, on je bio hrišćanin državnik… To je bio političar sa krstom… On je dao odgovor na sva pitanja. On je u svojoj ideologiji obuhvatio sve grane narodnog života.“ (Govor Nikolaja Velimirovića na odru Dimitrija Ljotića)

Krajem 1930-ih godina, paralelno s usponom fašizma u Evropi, unutar Autokefalne ujedinjene pravoslavne srpske crkve Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca rađa se ekstremno desna ideologija svetosavskog nacionalizma, čiji je glavni ideolog vladika Nikolaj Velimirović.

Zalagao se za uspostavljanje društva zasnovanog na jedinstveno srpskom obliku religioznog nacionalizma i monarhizma propagirajući odbacivanje individualizma, jednakosti, vjersku toleranciju, demokratiju i druge građanske vrijednosti. Antizapadnjaštvo i antimodernizam vladike Nikolaja Velimirovića bili su pomiješani s jakim antisemitskim ośećanjima.

Tih godina, pod ideološkim uticajem vladike Velimirovića, fašista Dimitrije Ljotić osniva fašistički pokret ZBOR čija su glavna načela bila: antikomunizam, borba protiv „jevrejske zavere“ i zalaganje za staleško uređenje države. Bogomoljci su kolektivno pristupili fašističkoj Ljotićevoj organizaciji neđe krajem 1935. godine.

Duhovni i politički habitus episkopa Nikolaja Velimirovića, Dimitrija Najdanovića i oca Justina Popovića, koji su prezirali demokratiju i racionalni diskurs – „racionalizam je smrt duše“ – bio je presudan da se svetosavlje formira pod uticajem nacizma i fašizma. Vladika Nikolaj Velimirović u brošuri Nacionalizam Svetoga Save tvrdi da je „nacionalizam srpski… najstariji u Evropi“, odnosno da je Adolf Hitler u osmišljavanju njemačkog nacionalsocijalizma preuzeo 700 godina stare ideje toga srpskog „svetitelja, genija i heroja“.

Niko tako precizno – iako mu to nije bila namjera – nije okarakterisao suštinu svetosavlja, kao patrijarh Srpske pravoslavne crkve Pavle: „Budite ljudi iako ste Srbi“.

Hvala na razumijevanju…

BONUS VIDEO: Milojko Spajić još nema bezuslovnu podršku 41 zastupnika

izvor Aktuelno.me