ADNAN Prekić: AMFILOHIJE OPET OBILJEŽAVA SVOJU TERITORIJU …
Mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije na vrhovima planina uvijek postavlja obilježja, odnosno na neki način označava teritoriju, tako je bilo sa Lovćenom, Rumijom i sa mnogim drugim mjestima, rekao je istoričar Adnan Prekić, prenosi Pobjeda.
On je gostujući na tribini Matice crnogorske kazao da ne zna da li postoji ijedno brdo u Crnoj Gori na kom se u nekom trenutku ne pojavi neki krst. Onda, kaže on, nakon nekoliko godina počinje priča da je tu bio neki Nemanjićki hram, a potom počinje da se grad hram koji nema veze ni sa onim arhitektonskim, ni sa istorijskim nasljeđem Crne Gore.
“Nego ima veze sa onim što je nasljeđe raško-vizantijske škole i Žiče kao predstavnika te škole. I to je jedan kontinuitet, politika koja ima jednu tradiciju, ne samo od sredine 19. vijeka, nego od 60-ih godina, a vidjeli smo tu politiku krajem 80-ih i početkom 90-ih. I ona u različitim formama funkcioniše i danas”, istakao je istoričar.
Govoreći o ranijoj gradnji kapele Karađorđevića, kazao je da je ona bila i ostala simbol, uslovno rečeno, politike Podgoričke skupštine, odnosno politike Karađorđevića i stavljanja Crne Gore u taj projekat “velike Srbije”.
“Komunističke vlasti, naročito ova generacija koja je stasavala od sredine 60-ih godina ima potpuno jasan stav o tome i svjesni su da to nije kapela Njegoševa, nego da je kapela Karađorđevića i da simbolizuje što su Karađorđevići predstavljali i ono što je nasljeđe i tradicija Podgoričke skupštine. Tek kada se pokrenula priča o Mauzoleju na Lovćenu počinje kampanja srpskog nacionalizma gdje možete jasno da prepoznate da oni ne žale za tom kapelom Karađorđevića, nego da je ta kapela ustvari simbolička vrijednost i simbolička stvar koju su oni htjeli da ostave”, rekao je on.
Dodaje da su toga bili svjesni tadašnji novi mlađi komunistički lideri i istrajavili su, te podsjeća da je 74. godine konačno završen i otvoren mauzelej kao simbol jedne nove Crne Gore.
“Koja je napravila na neki način raskid sa politikom koju simbolizuje Podgorička skupština”, istakao je Prekić.
Komentarišući što MCP opet najavljuje gradnju kapele, kaže da to nije ništa čudno, jer je to kontinuitet jedne politike, u odnosu na ono od “načartanija” do svega što se dešava od sredine 19. vijeka.
“Kada se razvija taj projekat “velike Srbije”, srpski svet, on ni u jednom trenutku nije prestao. Funkcioniše, samo se metode mijenjaju… To je jedna politika kontinuiteta. Sam dolazak Amfilohija na čelu Mitropolije označen je njegovom idejom da tu kapelu treba vratiti na Lovćen”, rekao je on.
Upitan zašto se komunistička partija nije založila za povraćaj autokefalne crnogorske crkve, Prekić kaže da je odgovor na to pitanje jasan ako znamo kako su se oni odnosili prema crnogorskom nacionalnom pitanju. Ističe da od sredine 60-ih godina kreće priča o afirmisanju crnogorskog nacionalnog identiteta, otvaraju se kulturne institucije, akademija, univerzitet…
“Tu imate snažan otpor onoga što dolazi iz Srbije i pokušaja na neki način odvajanja od te priče i te definicije koju je ostavio Đilas, priče o nedovršenosti crnogorske nacije – da se ona jeste kroz istorijski proces razvila, međutim, da je ona snažno naslonjena i da ima tradiciju koju vuče i korijene iz tog nekog srpskog nacionalizma. Kada je došlo do velikog sukoba 80-ih, kad taj srpski nacionalizam počinje da buja, kada on potpuno ugrožava Crnu Goru i što je nacionalni identitet Crne Gore, komunističko rukovodstvo i dalje je zarobljenik ideje da crnogorska nacija nije potpuna i nije dovršena do kraja”, rekao je on.
Kaže da je to zanimljiv proces čije tragove primjećujemo i danas.
“Komunističko rukovodstvo 80-ih godina jasno i precizno detektuje što je srpski nacionalizam, koje su opasnosti za Crnu Goru, kako djeluje. Međutim, kako bi ostali na neki način politički korektni, kako bi se uklopili u taj Đilasov narativ, o tom dvojnom karakteru crnogorske nacije, uvijek pored srpskog nacionalizma spominju i crnogorski nacionalizam iako bukvalno rečeno karikaturalan, njega čine nekoliko pojedinca koji su napisali neku knjigu”, rekao je on.
Ključna stvar je, što, ističe Prekić, crnogorski nacionalizam ne može nikoga da ugrozi.
“Sa jedne strane imate priče o nacionalizmu koji ima ogromne resurse, mehanizme i to upoređujete sa nekim izolovanim primjerima nekog crnogorskog nacionalizma koji je benigni”, naveo je on, dodajući da je emancipacija ovog društva nedovršena.
Prekić je kazao kako misli da je današnja Crna Gora još sekularna država.
“Bez obzira na sve ove napade na ono što mi definišemo i poznajemo kao sekularnost, na ključnim mjestima gdje se donose odluke i dalje postoji svijest o tome. Najveći problem je što nema dovoljno ljudi koji žele da se suoče sa onim različitostima. Stvari koje su komplikovane, za koje treba da se pročita knjiga, teže su, onda ljudi pristaju na kompromise, na neki populizam, na uproštena rješenja. Crkva i crkvena dogma uvijek uspjeva da to zabašuri u jednu parolu, rečenicu i da tu stavi malo svetog duha, mitova i to je mnogo jednostavnije za razumijevanje običnom čovjeku, uspijeva da se identifikuje sa tim. To je sve ok, ali ako zasnivate politiku na tome, realan život, onda u tome nastaje problem”, poručio je on.
izvor: CdM.me